این مسئله که چگونه می‌توان پیوندی میان ایده‌ی مقاومت و طرح تعلیم و تربیت یافت، مایه‌ای است برای رجوعی دوباره به انقلاب اسلامی و کاری که با ما کرده است. سیدعلی متولی در این سخنرانی توضیح می‌دهد که با انقلاب، ما از ایده‌ی انتزاعی‌ای که از انسان داشتیم، گذر کرده‌ایم. تا پیش از آن در فلسفه‌ی سنتی‌مان، طرحی از انسان داشتیم که از واقعیت جهان، فارغ بود. اما ضرورت انقلاب، در جایی خود را نشان داد که ما خواستیم مسئولیت زندگی‌مان را به عهده بگیریم. خطاب امام خمینی در درس‌های ولایت فقیهش این بود که «تا کی می‌خواهید توسری‌خور بمانید؟». لذا پنجره‌ای گشوده شد تا طرز دیگری به مسئله‌ی تربیت انسان‌ها نگاه کنیم. انسانیت ما در گرو این بود که جهان واقعی خود را تغییر دهیم و بسازیم.