سووشون داستان زنی به نام زری است که در دورهٔ جنگ جهانی اول زندگی می‌کند. زری پس از شهادت همسرش - یوسف-در نبرد با انگلیس‌ها زن دیگری را به ما نشان می‌دهد. نقطهٔ اساسی زندگی زری، لحظهٔ رسیدن خبر فوت یوسف است و داستان در فصل آخرش سر بر می‌کند.
این تحول زری در لحظات شور و شر و غم انگیز فوت یوسف به بنیاد انسانی و ذاتی او در طول داستان تکیه دارد و از اشارات بیرونی یا ذهنیت هنوز بر کاغذ نیامدهٔ نویسنده یا خواننده کمک نمی‌گیرد. اتّکای زری به زنانگی و بنیاد اساسی زندگی که احساس او و نظرگاه اوست؛ آن برانگیختگی پس از مرگ همسرش را برای ما سخت و مصنوعی جلوه نمی‌دهد.
 مقایسهٔ او با دیگر زن‌های داستان‌ها و رمان‌های ما، مثل دختر رعیت به‌آذین یا زن‌های رمان‌های هدایت لحظات واقعی و انسانی زری را بیش از آنها پررنگ می‌کند. زنانی که پیش و پس از زری آمدند و رفتند پس از مصیبت و رنج زندگی‌شان بیانیه‌ای خواندند و غم‌گساری کردند اما زری ارادهٔ جمعی را در تشییع همسرش بیدار کرد. زری راز خون یوسف را آشکار کرد و این برای ما آشناست؛ برای ما که حالا درک روشن‌تری از شهادت و راز خون داریم.